de Vos & van Etten

Ik ben inmiddels gestart met de tweejarige nascholing “osteopathie bij baby’s, kinderen en zwangeren” en het leek me hoog tijd om daar wat over te schrijven.
Het onderwerp osteopathie bij kinderen is namelijk beladen en er is veel aan het veranderen in de manier waarop zowel de cliënten als andere zorgverleners naar kinderosteopathie kijken.

Voordat we daar aan gaan beginnen moeten we beginnen met het belangrijkste: De veiligheid van de behandeling! Er worden dagelijks minstens (ik ga even grof schatten, gebaseerd op de hoeveel baby’s die ikzelf behandel maal het aantal geregistreerde osteopaten in NL) 1000 osteopathie behandelingen per dag uitgevoerd bij kinderen, en er is nog nooit blijvende schade gerapporteerd.
Osteopaten hebben wel een enorme imago deuk opgelopen omdat een zeer onkundig persoon (geen osteopaat en nergens geregistreerd) met technieken die osteopaten niet gebruiken,schuldig is bevonden aan nalatigheid bij het overlijden van een baby.
Deze onbeschrijfelijke tragedie was voor de vereniging tegen de kwakzalverij een mooie aanleiding om nog eens aan te geven dat alternatief levensgevaarlijk is. Ik zou de vereniging tegen de kwakzalverij willen omschrijven als een kleine club van met name artsen die op zich goed werk doen, maar compleet doorschieten in hun missie. Daardoor zijn in werkelijkheid maar zeer weinig mensen lid van deze vereniging, voornamelijk omdat hun standpunten vaak ongenuanceerd en sterk polariserend zijn.
De uitstekende nascholing kinderosteopathie (pantha rhei) benadrukte met klem in het eerste seminar de verschillende risico’s en valkuilen, en ook in de 5 jarige opleiding tot osteopaat aan het college Sutherland kwam dit aan bod. Gelukkig beginnen wel steeds meer (kinder)artsen in te zien dat osteopathie een waardevolle behandeling kan zijn bij o.a huilbaby problematiek.

Onder aan dat artikel staat het commentaar van de kinderartsen zelf, ik bewonder de manier waarop zij hun visie weergeven.
Iedere behandeling die een effect sorteert zal soms een ongewenst bijeffect hebben, maar de handgrepen en technieken die een osteopaat toepast worden met zeer veel zorg, veiligheid, en gevoel toegepast. Het manipuleren van babynekjes zoals de huisarts in zijn artikel beschrijft raakt kant nog wal, aangezien dit niet tot de osteopathie behoort. In de opleiding kinderosteopathie wordt geadviseerd om in zijn geheel niet te manipuleren tot de leeftijd van 12.
Mocht je als moeder of vader (opa / oma etc.) eerst willen kennismaken met een osteopaat en zijn werkwijze dan kan dat bij osteopathie Rijswijk op het vrijblijvende inloopspreekuur.
Wilt u als zorgprofessional (arts, verloskundige, GGD) eens meekijken of een presentatie willen over osteopathie bij kinderen en of volwassenen dan kunt u daarvoor gerust contact opnemen met mij.

Wanneer is een baby een huilbaby?

Ergens moet er een nummer op papier komen om het fenomeen ”huilen” te kaderen, er wordt nu gesproken van de 3 maal 3 “regel”; “Een huilbaby is een baby die meer dan drie uur per dag, drie dagen per week en al langer dan drie weken lang huilt.”
Hoewel ik de noodzaak van kwantificeren best begrijp, heb ik er toch moeite mee, aangezien een baby die 2 uur per dag zeer oncomfortabel is en niet of nauwelijks slaapt ook aandacht verdient. Om die kaders wat op te rekken vond ik onderstaande tekst op verschillende andere osteopathie / kinderinformatie websites; her en der aangepast;

• huilbaby huilt vaak zeer hard en aanhoudend. Bijna niets helpt om de baby rustig te krijgen.
• Vaak stopt de baby met huilen als de ouder met het kind op de arm tegen de borst aan gaat lopen.
• De baby valt al lopend in slaap. Op het moment dat de baby neergelegd wordt, schrikt het wakker en begint weer te krijsen.
• Een huil/overprikkelde baby wil niet alleen in de box/bed. De baby zit slecht in zijn vel en voelt zich in de nabijheid van de ouder/verzorger alleen op zijn gemak.
• De baby huilt niet ‘communicatief’: huilt/krijst altijd op dezelfde toon. Daardoor is niet te horen of de baby honger heeft, slaperig of boos is
• Als de baby huilt, maakt deze wilde bewegingen met handen en voeten. De baby kan buikpijn hebben als deze de beide benen naar de neus buigt. Men kan zich afvragen of een baby die buikpijn heeft zich overstrekt.
• De meeste baby’s zijn het rustigst als ze op de buik op de onderarm van de ouder ligt en zo rond gedragen wordt
• De baby is erg schrikachtig, het minst of zelfs geen geluid veroorzaakt een heftige schrikreactie waardoor de baby luid schreeuwend weer wakker wordt.
• Er zijn vaak overspannen rug- en beenspieren, waar door de baby al stevig op de benen staat (natuurlijk ondersteund door een van de ouders). Wanneer je de baby op schoot hebt wil hij gaan “staan”, zich opstrekken.
• Babymassage of de baby in het bad doen kan voor veel huilbaby’s extra onrust veroorzaken. De goed bedoelde ontspanning heeft een averechts effect op de baby.
• Veel huilbaby’s hebben hoofdpijn. De baby ligt dan ook graag met de schedel ergens tegen aan. Veel huilbaby’s kruipen dan ook door het bedje heen totdat ze ergens contact hebben gemaakt met een weerstand. Een spijltje of de bovenkant van het ledikantje bijvoorbeeld.
• De oogjes van de baby zijn naar boven gericht zonder iemand aan te kijken, het hoofdje ligt vaak extreem ver naar achteren.
• De baby is in de meeste gevallen overstrekt, de romp ligt in een banaan – of komma vorm.
• De rug is moeilijk te buigen, vaak een voorkeurshouding, waar de baby moeilijk uit te krijgen is. Een poging om de baby recht te leggen, leidt tot heftige protesten.
• Ligt de baby op de rug met de beentjes naar je toe, dan kost het veel moeite om de benen te strekken en te buigen (fietsen).
• Het bekken kan niet onafhankelijk van de ribbenkast gedraaid worden: heupen, schouders en oren blijven constant in het frontale vlak. De baby draait als een paaltje.
• buik van de baby is erg hard, de borstkas is naar boven gericht door de toegenomen druk in de buikregio

Dat advies is 100% rabiate nonsens wanneer je evolutionair biologisch en neurofysiologisch kijkt naar het fenomeen onrustige huilbaby’s. Wanneer een baby huilt communiceert hij en hij manipuleert nooit.
Je kan hem niks “leren” door hem door te laten huilen.
Een pasgeborene heeft alleen gevoel en reflexen, je kan hem niet verwennen door veel te troosten. Wat gebeurt er met een baby die hard huilt en niet getroost word? Hij produceert o.a veel stresshormonen (cortisol) wat niet gunstig is voor de ontwikkeling van het brein.
Een baby die lang doorhuilt zal uiteindelijk stoppen, maar wat is er dan gebeurd als we evolutionair biologisch kijken? (We gaan even terug in de tijd, of we kijken naar hoe andere zoogdieren het vandaag de dag nog doen).
Een pasgeborene zal wanneer hij begint te huilen, verwachten dat er een antwoord op komt, huilen is namelijk niet gunstig in de natuur. Het trekt veel aandacht, jaagt de prooi weg etc..
Het valt op dat in verschillende studies / reisverslagen die bekend zijn van jager / verzamelaar volken dat baby’s niet of nauwelijks huilen.
Als de baby dan alles uit de kast heeft getrokken om aandacht te krijgen en een zeer hoge cortisol spiegel heeft, klapt zijn gedrag ineens om; hij is ineens stil.
Niet omdat hij dan een les heeft geleerd of van zijn klacht af is maar omdat hij zich gedraagt als een muis in de bek van een vogel, hij wordt slap door de stress.

Is er een oorzaak voor het huilen?

We beginnen met de vaststelling dat de tijd die een moeder nodig heeft om het kind te baren steeds langer aan het worden is. (zie onderzoek hier).
Verder zijn er nog een groot aantal factoren die de bevalling op zijn zachtst gezegd “anders” maken dan de 2 uur durende zelfbevalling die beschreven wordt bij jager / verzamelaar volken.
In dat rijtje staan o.a.: Gebruik van weeën opwekkers, medicatie gebruik door moeder tijdens zwangerschap of pijnstilling tijdens bevalling, keizersnede, tang / vacuüm verlossing, stug of juist te soepel baringstraject, stress, vroege indaling, meerlingenzwangerschap, couveuse etc. etc.
Wat dan ook de precieze oorzaak mag zijn: het resultaat is soms een zeer onrustige baby met een of meer van de symptomen van het rijtje eerder in deze blog.
De stress en de strain die zijn opgetreden tijdens de baring zorgen ervoor dat de baby een verhoogde reactie heeft op prikkels.
In de manuele therapie proberen ze inmiddels al jaren de “diagnose” KISS op het menu te krijgen.
KISS staat voor Kopgewrichten Invloed bij Stoornissen in de Symmetrie, en het probeert huibaby klachten te verklaren door een beperking in de stand / functie van de hoge nekwervels.
In de osteopathie wordt de term (voor zover mijn kennis reikt) niet / soms gebruikt, wel worden er vaak disfuncties (bewegingsbeperkingen, afname in bewegingskwaliteit) gevonden ter hoogte van de bovenste nekwervels, de behandeling hiervan geeft vaak goede resultaten.

Of deze spanning / bewegingsbeperking nu ter hoogte van een nekwervel zit of meer rond de schedel of bekken / buikregio de behandeling blijft grotendeels hetzelfde.
De bottom line voor mij is: Spanning in het bindweefsel (symmetrisch of asymmetrisch) bij een baby kan er voor zorgen dat er een vicieuze cirkel optreedt die onrust en huilen veroorzaakt bij de pasgeborene.
Met osteopatische behandeltechnieken kan je bindweefselspanning reduceren en zo meehelpen in het doorbreken van de negatieve cirkel.

Hoe benadert / behandelt een osteopaat een huilbaby?

In een uitgebreid vraaggesprek komen verschillende zaken aan bod zoals; Hoe verliep de zwangerschap, lengte en de manier van bevallen, borstvoeding / flesvoeding, motorische ontwikkeling, drinken, spugen etc.
Dan volgt er een onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van zachte handgrepen en posities waarin de osteopaat de bewegelijkheid (kwaliteit en de mogelijkheid) onderzoekt van het bindweefsel (spieren, gewrichten, fascia etc.)
Wat dan ook de oorzaak of de locatie van de restrictie mag zijn, de techniek wordt ingezet om mobiliteit en symmetrie te herstellen en reflexbogen te verminderen.
Door het weefsel een korte tijd in een tegengestelde positie te brengen van de restrictie vindt er ontspanning plaats in deze bindweefselstructuren.
Lees hier de tekst van de Nederlandse vereniging voor osteopathie over osteopathie bij kinderen.

Sluiten we af met een hartekreet; Onderneem actie met een huilbaby, blijf er niet alleen mee zitten.