de Vos & van Etten

Tinnitus is gedefiniëerd als het waarnemen van geluiden die niet van buiten komen en voor anderen niet waarneembaar zijn. Dit geluid kan in veel vormen voorkomen: ruisen, piepen, fluiten, suizen, muzikale geluiden, hoog of laag etc..

Ongeveer één miljoen Nederlanders ervaart een vorm van Tinnitus. Tien procent daarvan heeft er veel last van en zij lopen het risico op het ontwikkelen van psychosociale problemen.

Tinnitus kan het gevolg zijn van langdurige blootstelling aan (te veel) lawaai, maar ook van afwijkingen aan het gehoororgaan, de hersenen of het kaakgewricht. Daarnaast komt het voor als bijverschijnsel van andere aandoeningen of ontstaat het als bijwerking van bepaalde medicijnen.

Oorzaken tinnitus

Tinnitus kan onder andere veroorzaakt worden door:

• Gehoorschade door zeer harde geluiden. Tinnitus is dan een teken van beginnende gehoorschade en kan al direct na één bezoek aan een discotheek optreden.
• Grote emotionele spanningen: traumatisch geluid (geluid gekoppeld aan een trauma), burn-out, stress en oververmoeidheid, posttraumatische stressstoornis, paniek- of en angststoornis en depressiviteit
• Gehoorverlies, bijvoorbeeld door leeftijd.
• Trauma aan hoofd (schedelfractuur), nek, of barotrauma
• Sommige medicijnen: aspirine, diuretica, aminoglycosiden, kinine
• Cerebrovasculaire oorzaak (hoge bloeddruk, diabetes en atherosclerose )
• Neurodegeneratieve oorzaak (ziekte van Alzheimer)
• Chronische middenoorontsteking met vocht achter het trommelvlies
• Otosclerose
• Oorsmeer
• De ziekte van Ménière
• De ziekte van Lyme
• Een ontsteking van een verstandskies
• Een brughoektumor
• Een operatie aan het oor

Tja, dat is dan de droge medische tekst, maar tinnitus wordt door deze patiëntengroep beschreven als “zeer irritant” tot levensverziekende aandoening. Het ziektebeeld is complex en de behandeling variëert van “succesvol” tot “compleet waardeloos”, en “het wordt alleen maar erger”. Het meest opvallende daarin is dat het gedeeltelijk doorsnijden van de achtste hersenzenuw (N. vestibulocochlearis = gehoor + evenwichts zenuw) het probleem soms alleen maar erger maakt! Wat nog maar eens benadrukt dat de verwerking van sensorische informatie zeer complex is en dat de kennis daarin nog niet volledig genoeg is om dit soort fenomenen te begrijpen. Het gaat te ver om de vele behandelstrategieën bij tinnitus te bespreken, maar ik heb één osteopatische en één voedings insteek gevonden die ik kort zal toelichten.

Osteopathie

Wanneer je osteopathie wil beschrijven bij een klacht als b.v. tinnitus, dan ontkom je niet aan de volgende disclaimer. “Osteopatisch onderzoek en behandeling is altijd een integratie van het totale lichaam, een klacht (dysfunctie) moet worden geplaatst in de nauwe relatie tussen de parietale, viscerale en craniale structuren… etc. Na die disclaimer kan je dan een structuur noemen die vaak een rol kan spelen bij tinnitus en dat is in dit geval het TMJ (temporomandibular joint = kaakgewricht) Het kaakgewricht heeft een sterke embryologische relatie met het oor vanwege zijn gezamenlijke oorsprong uit de 1e kiewboog, zowel de onder- en bovenkaak met zijn kauwspieren en twee middenoorbotjes (hamer + aambeeld) ontspringen uit deze kiewboog. Verder is de symmetrische occlusie (sluiting) tussen de beide kaakhelften essentieel voor het verdelen van de grote krachten die tijdens het kauwen worden opgewekt (kauwspieren zijn doorgaands de sterkste spieren in het lijf). Onevenwichtige druk- trekfenomenen kunnen zich manifesteren in bindweefselveranderingen, waardoor de structuur en dus de functie verandert (wellicht in een dysfunctie). Het is dan ook niet verrassend dat mensen met tinnitus vaak de intensiteit van de toon zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden door middel van een kaakbeweging (zie onderstaand onderzoek).

Head, Neck, and Eye Movements That Modulate Tinnitus – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2633109/. Verder heeft het behandelen van het kaakgewricht effect op de waarneming van geluiden.

Evaluation of aural manifestations in temporo-mandibular joint dysfunction – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15270827/

En hier is een bescheiden onderzoek naar het effect van osteopathie bij tinnitus: https://college-sutherland.nl/2019/12/15/tinnitus/

Een osteopaat die het TMJ relateert met de tinnitus klacht zal vervolgens zowel het TMJ zelf behandelen maar ook gaan kijken welke structuren (stand van de voeten, heupen, bekken, rug, nek, organen etc.) invloed hebben op het functioneren van het TMJ en de structuren daaromheen.

Voeding

Wanneer we met de voedingsbril kijken dan is het interessant om te weten dat de zink concentratie in het binnenoor hoog is ten opzichte van andere delen van het lichaam. Wanneer een structuur een grote afnemer is van een bepaald goedje dan is het bij een tekort vaak de eerste die in de problemen komt. Denk daarbij aan ferriprieve anemie (bloedarmoede door ijzertekort). Bij een ijzertekort zijn het de ijzerrijke rode bloedcellen (erytrocyten met hun heem-moleculen) die afnemen in aantal, het tekort wordt daar het snelst zichtbaar en de symptomen zijn daar dan ook aan gerelateerd (moeheid etc). De vraag is dan of je een zinktekort aantreft bij mensen met tinnitus klachten, en het antwoord is “ja”.

Zinc deficiency and tinnitus – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12543156

“These findings suggest that zinc is involved in the generation of tinnitus, especially in patients whose hearing is relatively normal”

De volgende vraag is dan of het zin heeft om zink toe te dienen bij mensen met tinnitus en een zinktekort? En het antwoord is “ja”.

The role of zinc in the treatment of tinnitus – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12544035/.

“It can be concluded that patients with tinnitus may have low blood zinc levels (31%) and clinical and subjective improvement can be achieved by oral zinc medication. However, it remains to be seen whether the longer duration of treatment has more significant results”

Maar hoe kan je nu aan een zinktekort komen?

Daar kan je gemakkelijk een aparte blog aan wijden, aangezien de opname / inbouw in het lichaam afhankelijk is van zeer veel factoren.

Robert de Vos