de Vos & van Etten

Een nieuw jaar, dus ik kon het niet laten om toch een goed voornemen te doen: “meer yoga, minstens één maal per week”. In het derde jaar van mijn opleiding osteopathie kwam ik er achter dat ik toch wel behoorlijk snel last kreeg van mijn rug tijdens praktijklessen, en aangezien ik van plan was om minstens drie dagen in de week acht uur osteopathie te gaan bedrijven (en dat is ruim gelukt) moest er iets veranderen.
Aangezien er geen gebrek was aan osteopaten tijdens de opleiding osteopathie kwam ik erachter dat ik diverse spiergroepen had die sterk verkort waren. Na enkele behandelingen ging het een stuk beter, maar de verkorte spieren moest ik rekken door middel van een aantal oefeningen. Ik merkte dat die oefeningen zeer effectief waren alleen de regelmaat was moeilijk vol te houden. Bovendien veerde ik snel terug in mijn oude spierpatroon / houding / dysfunctie / voorkeur etc..

Ik begon me in yoga te verdiepen en ben toen gestart met ashtanga yoga (5000 jaar oud).Helaas wordt dit vaak power yoga genoemd wat de lading niet dekt. Ashtanga heet volledig ashtanga vinyasa yoga en bestaat voornamelijk uit yogaseries in tegenstelling tot hatha yoga dat uit meer asana’s (statische houdingen) bestaat. De “asht” in ashtanga is Sanskriet voor acht, en dat staat voor de acht peilers waaruit deze intelligente gymnastiekoefeningen bestaat.

• Yama (morele code – zelfbeheersing)
• Niyama (zuivering en leer)
• Asana (integratie van lichaam en geest door fysieke activiteit)
• Pranayama (beheersing van de ademhaling)
• Pratyahara (beheersing van de zintuigen)
• Dharana (concentratie)
• Dhyana (meditatie)
• Samadhi (contemplatie – de stille staat van gedachteloos bewustzijn)

Hier een link naar een filmpje (hier begin je niet mee) van een dame die er behoorlijk goed in is, bij minuut vijf begint ze aan de opwarming van haar aarde.

Gaandeweg ben ik er steeds meer achtergekomen dat yoga in al zijn vormen (hatha, bikram, ashtanga, etc..) een geniale manier is om de balans tussen flexibiliteit en kracht te versterken (of te herstellen) en tevens je geest vrij te maken van de rommel die je zo dagelijks oppikt. Ik zie tussen de yoga leer en de osteopathie zeer veel relaties zowel in de oefeningen als in de werkingsmechanismen die we aan een aantal van onze technieken toeschrijven.

Ik heb een aantal van die raakvlakken hier op een rijtje gezet.

1) Strain / counterstrain en het verbreken van reflexbogen

In de osteopathie worden Jones technieken gebruikt, dit zijn technieken die proberen het evenwicht te herstellen in de spanning van de ligamenten / spieren. Er wordt gezocht naar tenderpoints (positieve pijnpunten) die vervolgens worden behandeld met een techniek waarmee getracht wordt de negatieve reflex (dysbalans) te doorbreken, door middel van het opzoeken van comfort.

Wanneer je een yoga pose gaat aannemen dan voel je precies de plekken waar je lichaam blokkeert of nog niet heen kan, de truc is dan om net daarvoor te blijven (in het comfort) en dan enkele malen meditatief en verdiept adem te halen. Wanneer je de oefening goed doet voel je langzaam winst optreden en komt je lichaam steeds iets verder.Die winst per keer is zeer minimaal, maar de kracht zit hem in de herhaling.

2) Functie en structuur

De bindweefselmatrix is zeer dynamisch en van al het weefsel is de plasticiteit hier het hoogst. Als je eenzijdige bewegingen vraagt van je lichaam: bijvoorbeeld acht uur lang in zittende houding doorbrengen (auto,kantoor,auto,bank) dan moeten we niet raar opkijken als bindweefselstructuren gaan veranderen. Vraag bijvoorbeeld veel kracht van één spiergroep dan wordt hij korter en dikker en levert hij in aan flexibiliteit, zet veel statische belasting op een structuur en het kan gaan verharden waardoor verlies van beweging optreed. (elastine / collageen). Het lichaam van een persoon die regelmatig naar yoga gaat is niet alleen zeer goed in proportie maar ook de balans tussen kracht en flexibiliteit is prima. Voor osteopaten die wel eens ervaren yoga beoefenaars onder handen gehad hebben (ze hebben helaas voor ons niet zo vaak klachten) is deze flexibiliteit ook duidelijk terug te vinden in viscerale structuren. Ik ben ervan overtuigd dat die balans tussen kracht en flexibiliteit die yoga uitoefent op je lichaam ervoor zorgt dat functie en structuur mooi in harmonie blijft. Jemig die zin kan volgens mij zo in een yoga boek of worden verwerkt tot mantra …
Osteopaten hebben een hele rits aan oefeningen die ze patiënten meegeven, ik kies er zelf geregeld om specifieke of afgeleide yoga houdingen mee te geven aan cliënten. En ik moet zeggen de resultaten zijn niet mis, yoga oefeningen “voorschrijven” als therapie is overigens ook hoe yoga oorsprongkelijk werd toegepast.

3) Lichaamsbewustzijn

Het hedendaagse vaak terugkerende gevoel van, “Ik wil iets zo snel mogelijk”, gaat niet goed samen bij chronische klachten. In een bezoek bij een osteopaat kom je vaak tot inzicht dat klachten vaak al langer bestaan en dat er een langzame opbouw is geweest door de jaren heen. Een osteopaat kan je precies aangeven waar verlies van mobiliteit in het bindweefsel is opgetreden, het lichaamsbewustzijn neemt hierdoor enorm toe. Zodra je weet waar je letterlijk vast zit, dan wordt het veel makkelijker en kan je doelgerichter je oefeningen te doen. Yoga doet praktisch hetzelfde, door middel van alle houdingen en het scannen van je eigen lichaam voel je precies of je nu makkelijker naar links/rechts/achter/voren kan met die rug/nek/heup etc.

Onlangs is er nog een boek op de markt gekomen waarin yoga werd geportretteerd als een gevaarlijke manier van bewegen. Zo’n boek kan je eigenlijk over ieder onderwerp schrijven van pannenkoekenbakken tot skateboarden. Niks is risicoloos, bij yoga zijn er een aantal valkuilen waardoor er eerder “problemen’ kunnen ontstaan.

1. De beoefenaar is zeer competitief ingesteld en kijkt naar zijn buurman en denkt “dat moet ik ook kunnen”, vervolgens gaat hij op kracht en met een verkeerde instelling de positie aannemen. Blessures en spierpijn kunnen dan veel makkelijker optreden, een goed yoga leraar zal je er altijd aan blijven herinneren dat je de oefeningen voor jezelf doet met een zeer bewuste ademhaling (helemaal geen tijd dus om naar je buurman te kijken) Kern van het probleem: te snel willen gaan, jezelf spiegelen aan anderen.
2. Wanneer het lichaam essentiële nutriënten mist om bindweefsel te repareren of om te bouwen dan zal iedere vorm van beweging die verder gaat dan stoel/ bank zitten klachten kunnen geven. Gezond eten en drinken is van belang voor herstel en groei en transformatie van bindweefsel.
3. Een yoga video kopen en een matje uitrollen kan best als je reeds lessen hebt gevolgd en je je lichaam en de valkuilen al een beetje kent. Blind starten en denken dat het Nederland in beweging is zou wel eens mis kunnen gaan.
4. Wanneer je al permanent letsel heb (nekhernia, artrose, kunstheup, groot operatielitteken etc.) begin dan in een nog langzamere versnelling en maak dit kenbaar bij je yogaleraar.